Wednesday, December 14, 2005

عجيب بور شدم


پريشب در اخبار ساعت 22 شبكه سوم سيما گوينده اخبار دختري شيرازي را معرفي كرد كه توانسته معماي مدال‌هاي اتمي اينشتن را حل كند. راستش در فيزيك كاملا بي‌سوادم و سر در‌نمي‌آورم ولي به خبر سيما اعتماد كردم و كلي ذوق‌زده شدم. يك دختر ايراني توانسه معمايي را حل كند كه سال‌هاست دانشمندان فيزيك جهان نتوانسته‌اند! خبرنگار تلويزيون هم با قرائت نظر چند دانشمند از جمله خانم "رزيتا جيسون" توانست نظرم را جلب كند. موضوع را با شادماني به خانواده‌ام گفتم. پدرم كه طبق معمول همه چي را توطئه مي‌داند حتي اگر لاستيك ماشيني در اتوبان بتركد، برگشت و گفت بچه اين‌قدر ساده نباش! اينها دروغ مي‌گويند. طبق معمول بحث‌مان شروع شد كه پدر! باز شما شروع كردي به منفي بافي و از اين حرف‌ها. خلاصه مثل هميشه به توافق نرسيديم.
وقتي امشب اين خبر ايسنا را خواندم. عجيب بور شدم. يعني ضربه سختي خوردم. درست مي‌گويد دكتر ارفعي عضو هيئت علمي دانشگاه شريف! ايشان از برخي بي‌توجهي‌ها نسبت به صحت اخبار منتشره از موفقيت‌هاي علمي ‌داخل كشور كه زمينه برخي سوء استفاده‌ها و انتشار مطالب جعلي را فراهم مي‌كند، نسبت به تبعات انتشار اين قبيل اخبار بر ديدگاه جامعه و به ويژه جوانان نسبت به مسائل علمي‌ هشدار داد.
خبرنگار شبكه سوم سيما جوري سند رو كرد كه من كامل باور كردم. مطمئن هستم كه بسياري مثل من خبر را باور كردند. سندهايي كه خبرنگار آورد مثل اظهارنظرهاي دانشمندان خارجي و همچنين مطبوعات جهان در اين باره و همچنين مصاحبه با دختر جوان حل كننده معما، همگي كاملا مطمئن و درست جلوه كرد.
البته بعد از اينكه خبر را شنيدم، فورا نشستم پاي اينترنت و دنبال خبر گشتم در سايت‌ها. حتي يك مورد هم درباره اين دختر شيرازي پيدا نكردم. باز هم به جستجويم اطمينان نكردم و دلايل خبرنگار سيما را كافي دانستم.
در هر صورت به قول دكتر ارفعي تهيه اين نوع گزارش‌ها بدون تحقيق و كسب اطلاع از صحت آن، عواقب بدي در ذهن جامعه جوان ايران مي‌گذارد. در اين چند ساعتي كه اين خبر منتشر شده عجيب روي من اثر گذاشته و باور كنيد از خودم بدم آمده؛ از ايراني جماعت بدم آمده؛ نمي‌دانم چه دليلي دارد بعضي‌ها چنين لاف‌هاي گنده‌اي بياورند و تا آنجا پيش بروند كه سر خبرنگار صدا و سيما را هم كلاه بگذارند. حالا جرئت ندارم موضوع را به پدرم بگويم. خدا لعنت‌تان... نكند!
به نظرم بايد آن لطيفه اهوازي را به شوخي شيرازي‌ تغيير دهيم: روزي مارمولكي با عينك آفتابي از ديواري بالا مي‌رفت، وقتي احساس كرد كه چند نفري چپ چپ دارند نگاهش مي‌كنند، برگشت با صدايي كلفت گفت: "چيه كاكا! مگه تا حالا تمساح نديدي؟!"

در پي انتشار خبري مبني بر «حل معماي مدال‌هاي اتمي‌ آلبرت انشتين پس از نيم قرن توسط يك جوان ايراني» در يك رسانه فراگير نايب رييس انجمن فيزيك ايران با ابراز تاسف شديد از انتشار اين خبر، اين ادعا را رد كرد و توجه بيشتر رسانه‌ها در زمينه‌ انتشار اخبار علمي‌ با مراجعه به مراجع علمي‌ ذيصلاح را خواستار شد.
دكتر ارفعي، عضو هيات علمي دانشكده فيزيك دانشگاه صنعتي شريف در گفت‌وگو با خبرنگار علمي‌ خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با انتقاد از برخي بي‌توجهي‌ها به صحت اخبار منتشره از موفقيت‌هاي علمي ‌داخل كشور كه زمينه برخي سوء استفاده‌ها و انتشار مطالب جعلي را فراهم مي‌كند، نسبت به تبعات انتشار اين قبيل اخبار بر ديدگاه جامعه و به ويژه جوانان نسبت به مسائل علمي‌ هشدار داد.
وي با بيان اين كه مطالب عنوان شده در اين ادعا و خبر مربوطه كاملا غلط و غير علمي بوده است، درباره آنچه «معماي انشتين» عنوان شده است، اظهار داشت: من كه 40 سال كار فيزيك مي‌كنم چنين چيزي را نشنيده‌ام و اساسا اين روش خبر رساني غلط است. مطالب آمده در اين خبر به حدي غلط است كه نيازي به استدلال آوردن در مقابل آن نيست. در مقابل حرف منطقي مي‌توان منطقش را رد كرد ولي عليه آنچه كه به هيچ وجه واقعيت ندارد، نمي‌توان استدلال كرد.

متن كامل...