Monday, November 14, 2005

مرگ روزنامه‌هاي مستقل نزديك است

به جرئت مي گويم كه تا آخر سال ديگر روزنامه مستقلي به معناي واقعي نمي‌ماند.
يادتان هست كه چندي پيش عباسعلي عليزاده-رئيس پيشين دادگستري استان تهران- گفت كه ديگر با هيچ روزنامه اي برخورد نمي شود؟ درست است؛ راست گفت اين حجت الاسلام، سرباز امام زمان!!! قرار بر اين شده ديگر قوه قضائيه روزنامه‌اي را توقيف نكند. انصافا نقشه دقيقي كشيده‌اند محافظه‌كاران و كل نظارت بر مطبوعات را به صفارهرندي، وزير ارشاد احمدي‌نژاد سپرده اند.
قوه قضائيه در چند سال گذشته به اندازه كافي فضاي مطبوعات را سرد و جامعه را دل‌سرد و بي تفاوت كرده است. ديگر هيچ روزنامه مستقلي با تك فروشي امكان ادامه حيات ندارد. اين موضوع را محافظه كاران به خوبي دريافته‌اند و به جاي اينكه از آبروي قوه قضائيه و بالطبع نظام در برابر نهادهاي بين المللي حامي دموكراسي خرج كنند، تصميم گرفته‌اند شلاق را دست دولت دهند تا از فضاي سرد و پايه‌هاي متزلزل مطبوعات مستقل نهايت بهره را برده و بي سرو صدا و به اصطلاح قانوني روزنامه‌هاي مستقل را به روزنامه‌هاي وابسته و تحت امر دولت تبديل كنند. آنهايي هم كه زير بار نروند با فشارهاي اقتصادي و قطع يارانه‌هاي مطبوعاتي از طرف وزارت ارشاد صفارهرندي از دور انتشار -آن هم بي‌توقيف- خارج مي‌شوند. نقشه حساب شده‌اي‌ است انصافا، نه؟
دو هفته قبل صفارهرندي شيپور اين پروژه را هم نواخت. او در محفلي اعلام كرد كه يارانه‌هاي ارشاد به مطبوعات محدود و حتي قطع خواهد شد. و به دنبالش طي اطلاعيه‌اي ده روزنامه را معرفي كرد كه چون صفحات اختصاصي قرآني دارند، از يارانه كاغذ برخوردار خواهند شد. البته از آنجا كه در ايران همه گفته‌هاي حاكمان -حتي مكتوب شده- راحت تكذيب مي‌شود، وزارت ارشاد اخبار مربوط به قطع يارانه‌ها را تكذيب كرد كه بايد بگويم اين طور نيست و دولت در اين‌باره بسيار جدي‌ست.
به گمانم اين نقشه صفارهرندي مي‌گيرد؛ خوب هم مي‌گيرد. نگاه كنيد به وضعيت اين روزهاي روزنامه‌ها. روزنامه‌هاي كوچك مستقل تا آنجا كه توانسته‌اند صفحه كم كرده‌ و نيرو اخراج كرده‌اند و يا حتي مدير مسئول عوض كرده اند.
يكي ديگر از محدوديت‌هاي دولت جديد براي مطبوعات مستقل، آگهي‌هاي دولتي ست كه حق چاپ آن را به چند روزنامه‌ خاص واگذار كرده‌ و يكي از منابع اصلي و حياتي روزنامه‌هاي مستقل را كه از درآمد حاصل از آن بخش نسبتا اعظمي از هزينه‌ها جبران مي‌شود، قطع كرده است. اين نوع خبرها هم به گوش هيچ نهاد بين‌المللي به سادگي نمي‌رسد و اگر هم برسد، اهميتي نمي‌گيرد. در اين صورت قوه قضايه ديگر خود را به زحمت نمي‌اندازد و در نتيجه تقريبا كارنامه پاكي در آينده از خود به جا مي‌گذارد. كاري كه در واقع هدف ديگر اين پروژه است.
اما با تمام اين اوصاف، به اعتقاد من روزنامه‌هاي معتبري همانند شرق بسته نخواهند شد ولي به شدت از جانب وزارت ارشاد كنترل مي‌شوند كما اينكه امروز هم نسبتا كنترل شده هستند اما فعلا نه آنطور كه بايد. روزنامه شرق با اين همه روزنامه‌نگار باسواد و با تجربه كه در خود جاي داده، چقدر افت كيفي كرده؟! هر وقت بخواهند تكاني بخورند، از آنجا كه صفحات زيادي هم دارند و احتياج فراوان به يارانه كاغذ، برفور "افسارشان" ‌كشيده مي‌شود.
روزنامه‌هاي كوچك مستقل كه قطعا روزگار بسيار بدتري خواهند داشت و در صف اول اين پروژه روزنامه‌هاي اقتصادي قرار دارند. اگر ظرف چند ماه آينده خبر تعطيلي بي‌ سر‌ و صداي چند روزنامه اقتصادي را شنيديد، تعجب نكنيد و يادتان باشد كه هفتاد درصد قضيه از كجا آب مي‌خورد.